Disleksinin üç çeşidi vardır: Disleksi, Diskalkuli, Disgrafi.
Disleksi: Beynin yazılı dili işleme biçimini bozan, zekâ problemi olmadığı halde okuma, yazma ve heceleme güçlüğüne neden olan dil temelli öğrenme bozukluğudur. Disleksi aynı zamanda öğrenme güçlüğü olarak da bilinir. Genellikle çocukluk çağında, ya da çocuğun okula başladığı dönemde fark edilen disleksi, Yaşam boyu süren disleksi durumu da gelişimsel disleksi şeklinde adlandırılır. Beynin dili işleyen bölgelerindeki bireysel farklılıklar olarak da ifade edilebilen disleksi, kişinin okurken yaşadığı anormal ve beklenmedik problemlerin ortaya çıkmasıyla kendisini gösterir.
Diskalkuli: Diskalkuli diğer bir ifade ile matematik öğrenme güçlüğü, bir öğrencinin temel matematiksel işlemlerde zorlanmasıdır. Çocuk yaşıtlarına göre matematikte daha fazla zorlanır. Diskalkuli zekâ problemi değildir. Bu öğrenme güçlüğünde daha çok çarpma, bölme, çıkarma ve toplama gibi aritmetik işlemlerde yorumlama kabiliyeti yoktur. Bu tür sorunları bulunan çocuklar işaretleri ve sayıları karıştırır. Soyut fikirlerle çalışamaz ve zihinden matematik işlemlerini yapamaz. Sayısal bilgilere ulaşmayı, sayısal dili işleyen ve işlemeyi de güç bir hale getiren sinir bağlantılarının işlevsizliği olarak bu öğrenme güçlüğü ifade edilebilir. Bu öğrenme güçlüğü bazı bilişsel bozulmalara neden olur. Odaklanma, bölünmüş dikkat, işler bellek, kısa- sürelik bellek alanlarında eksiklik oluşturur.
Disgrafi: Heceleme ve yazma sorunları altında yatan beyin temelli duruma disgrafi denir. Bu öğrenme güçlüğü genellikle göz ardı ediliyor. Motor işleme, gecikmiş görsel, dikkatsizlik, motivasyon eksikliği disgrafinin nedenleri arasında sayılabilir. Bu öğrenme bozukluğunu yaşayan çocuklar yaşıtlarına göre daha yavaş yazmaktadırlar. Disgrafi zekâ problemi değildir.
Zeka, işitme veya görme ile alakalı herhangi bir problemin göstergesi olmayan dislekside, çocuklar özellikle okul hayatında zorluk yaşarlar. Genellikle genetik bağlantısı ön plana çıkan disleksinin net bir tedavisi olmasa da yapılan eğitimler, yönlendirmeler ve disleksi çalışmalarıyla, disleksinin meydana getirdiği problemlerin önüne geçilmesi amaçlanır.
Disleksi İle İlgili Uyguladığım Testler:
Bender Gestalt Testi
Bender Gestalt Testi, çocukların görsel motor işlevini görmek adına yapılan bir testtir. Gelişimsel bir test olarak da kullanılır. 5-10 yaş arasındaki çocuklara uygulanır. Testte kullanılan materyaller kâğıt, Bender Gestalt kartları, kurşun kalem ve silgidir. Bender Gestalt testi 9 şekilden oluşmaktadır. Bu şekilleri çocuğun çizmesi istenir. Görülen ve çizilen şekillerin her bir farklılığı farklı puanlandırılarak kişinin görsel motor algılama puanı hesaplanır. Aynı zamanda test zekânın görsel devinimsel motor algılamasında gerilik, regresyon, fonksiyon kaybı saptamak amacıyla kullanılmaktadır.
Frostig Görsel Algı Testi
4-8 yaş arası çocuklara uygulanan Frostig Görsel Algı Testi, çocuğun görsel uyaranları tanıması, ayırt etmesi ve yorumlayabilme yeteneğini ölçümler. Okuma, yazma ve aritmetik becerilerin temelindeki görsel algılama sorunlarını keşfetmeyi destekler. Testte el-göz koordinasyonu, şekil zemin ayrımı, şekil sabitliği (değişmezliği), mekân konum algısı (uzaydaki pozisyon), mekan ilişkisinin ölçüsü (uzay ilişkileri) ölçülür. Test bireysel ya da grup şeklinde yapılır.
Öğrenme Güçlüğü Tanı Envanteri
7-11 yaşları arasındaki öğrencilerde öğrenme güçlüklerini tanımalarına yardımcı olması için hazırlanmış bir derecelendirme örneğidir. ÖGTE, geçerlilik ve güvenilirliği test edilmiş 6 adet bağımsız ölçekten oluşmaktadır. Bu ölçeklerin tanımlarında belirtilen; Dinleme, konuşma, okuma, yazma, matematik ve muhakeme alanlarının her birisi ABD Eğitim Bakanlığı ve Öğrenme Güçlükleri Ulusal Birleşik Komite tarafından tanınmıştır. Her bir ölçek 15 maddeden oluşmaktadır. ÖGTE öğrencilerin sahip oldukları becerilerde (okuma, yazma… gibi) bireysel olarak hangi alanlarda (disleksi, disgrafi gibi…) zorluk yaşadıkları hakkında bilgi sağlayacaklardır.